Problem zatkanych uszu to powszechna przypadłość, która może dotknąć każdego z nas. Powoduje nieprzyjemne, często zaskakujące dolegliwości. W jaki sposób może dojść do zatkania ucha? Co robić w takim przypadku? Jak odetkać zatkane ucho? Jak uniknąć takiego stanu w przyszłości? Wyjaśniamy.
Przyczyny zatkanych uszu
Woskowina, inaczej nazywana woszczyną uszną albo woszczkiem, to naturalna substancja znajdująca się w przewodach słuchowych zewnętrznych naszych uszu. Stanowi mieszankę wydzieliny gruczołów, złuszczonych komórek nabłonkowych i włosów. Jest gęsta i lepka, po to, aby móc unieruchomić oraz zatrzymać wpadające do uszu zanieczyszczenia, drobne owady, czy zabawki w przypadku dzieci. Chroni też nasze uszy przed zaleganiem w nich wody. Można więc powiedzieć, że jej obecność jest kluczowa dla zdrowia narządu słuchu.
Mimo że wydaje się mocno przytwierdzona do skóry kanału słuchowego, to z reguły organizm potrafi sam pozbywać się jej nadmiaru. Dochodzi do tego z udziałem niezauważalnego ruchu, generowanego przez złuszczanie komórek nabłonkowych w kierunku od wnętrza przewodu do jego zewnętrznej części. Niekiedy jednak mechanizm samooczyszczania zawodzi, woskowina gromadzi się, aż do powstania czopu woskowinowego. Sprzyjają temu zniekształcenia anatomiczne, zwiększona liczba włosów w przewodzie słuchowym zewnętrznym oraz bariery mechaniczne, takie jak zatyczki do uszu, waciki czy aparaty słuchowe. Oprócz tego, że hamują „ruch” woszczyny, jako ciała obce dodatkowo stymulują jej większą produkcję. Objawem czopa woskowinowego jest dyskomfort, szum uszny, upośledzenie słuchu, a nawet zawroty głowy i kaszel. Warto o tym pamiętać, bo to właśnie nadmiar woskowiny jest najczęstszą przyczyną zatkanych uszu. Do rzadszych zaliczamy też katar (silny obrzęk nosa) albo gwałtowne zmiany ciśnienia, które zatykają trąbkę słuchową i uniemożliwiają wentylację jamy bębenkowej, dając uczucie zatkania. Dodatkowo ciała obce w uchu, wysiękowe zapalenia ucha środkowego, zapalenie skóry przewodu słuchowego zewnętrznego, czy zalegająca woda, która spowodowała napęcznienie woskowiny, również dadzą wrażenie zatkania.
Jak skutecznie odetkać uszy samodzielnie?
Gdy doświadczymy tego nieprzyjemnego stanu, jakim jest czop woskowinowy, zastanawiamy się, jak wyczyścić zatkane ucho. Wiele osób nie ma pojęcia co zrobić na zatkane ucho w domu. Zwykle wtedy udają się do Podstawowej Opieki Zdrowotnej, gdzie pielęgniarka lub lekarz na miejscu przepłukują je wodą.
Takiego postępowania, które wbrew pozorom niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia błony bębenkowej – wysokie ciśnienie wody gwałtownie napierające na błonę, można uniknąć, wiedząc o preparatach rozpuszczających woskowinę (dostępne bez recepty). Zawierają w swoim składzie środki wodne, olejowe lub niewodne/nieolejowe. Olejowe powodują, że wydzielina staje się śliska i naturalny mechanizm oczyszczający sprawniej ją usunie. Należy je stosować codziennie, zwykle kilka razy w ciągu dnia – zgodnie z zaleceniami producenta, aż do usunięcia zalegającego czopu. Taka procedura trwa zwykle kilka dni, ale jest znacznie bezpieczniejsza niż płukanie ucha, czy ręczne usuwanie woskowiny przy użyciu metalowej lub plastikowej pętli/łyżeczki. Warto sięgać po preparaty w sprayu, które umożliwiają równomierne rozprzestrzenienie środka w całym przewodzie słuchowym.
Jeśli w uchu znajdzie się ciało obce, co najczęściej dotyczy małych dzieci, popatrzmy, czy jest łatwe do wyciągnięcia. Jeśli tak, możemy podjąć taką próbę samodzielnie. W przypadku niepowodzenia albo konieczności głębokiego manewrowania w uchu lepiej udać się po pomoc do lekarza.
Jak unikać zatkanych uszu? Podstawowe zasady pielęgnacja
Aby nie martwić się co na zatkane ucho będzie najlepsze, warto na bieżąco dbać o higienę narządu słuchu. Unikaj stosowania patyczków higienicznych, które stwarzają ryzyko uszkodzenia błony bębenkowej, podrażnień w przewodzie słuchowym, utknięcia w uchu bawełnianych fragmentów, a dodatkowo drażniąc przewód, mogą nasilić produkcję woskowiny. Zamiast nich dobrze sprawdzą się wspomniane wcześniej preparaty rozpuszczające wydzielinę. Sięgaj po nie zawsze, gdy zauważysz jej nadmiar. Nie dopuszczaj do wytworzenia czopu, ale pamiętaj też, że z czyszczeniem uszu nie należy przesadzać. Nie bez powodu natura wyposażyła nas w woskowinę, więc nie pozbawiajmy samych siebie jej ochronnych właściwości.
Unikajmy świecowania uszu i wszelkich niesprawdzonych metod ich oczyszczania – mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Po pobycie na basenie albo kąpieli w wannie czy pod prysznicem pamiętajmy o osuszeniu przewodów słuchowych. Zwykle wystarcza przechylenie głowy w każdą ze stron, a woda wypłynie samoistnie. Dobrze jest też osuszyć małżowiny i początek kanałów słuchowych rogiem ręcznika – ale nie wpychajmy go głęboko, bo tylko przeniesiemy do ucha potencjalne patogeny. Ewentualnie w czasie pływania możemy założyć zatyczki do uszu. Jednak miejmy na uwadze, że tak samo, jak zatyczki chroniące od hałasu są dla naszych uszu zwyczajnie ciałem obcym i stosowane wielokrotnie będą pobudzać produkcję woskowiny. W przypadku małych dzieci, aby uniknąć zatkania uszu, nie wolno podawać im bardzo drobnych zabawek. W czasie sprzątania zwracajmy uwagę, czy nie brakuje któregoś elementu. Często zdarza się, że dopiero po czasie rodzice orientują się, że ich pociecha ukryła w uchu jakąś „niespodziankę''.
Powiązane artykuły:
Higiena ucha i jej wpływ na najczęstsze dolegliwości laryngologiczne >>
Uszkodzenie błony bębenkowej ucha patyczkiem >>
Płukanie uszu w domu – bezpieczne czy nie? >>
Piśmiennictwo:
-
Armstrong C., Czop woskowinowy – rozpoznawanie i postępowanie, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 10.2015.
-
McCarter DF., Ursulla Courtney A., SM. Pollart, Czop woskowinowy, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 06.2015.
Czy wiesz że... Ucho rejestruje fale dźwiękowe o częstotliwości od 20 herców do 20 tysięcy herców.
Czy wiesz że... Twój słuch zależny jest od mikroskopijnych włosków znajdujących się głęboko w uchu. Zmniejszanie się ich liczby wiąże się z pogorszeniem słuchu
Czy wiesz że... Infekcje ucha występują częściej u dzieci z uwagi na rozwój ich systemów immunologicznych oraz różnice w budowie trąbek Eustachiusza względem osób dorosłych
Czy wiesz że... Narząd słuchowy człowieka określany jest jako drugi pod względem złożoności po oku.
Czy wiesz że... Strzemiączko to najmniejsza kość w naszym ciele. Znajduje się w uchu środkowym i jest wielkości połowy ziarnka ryżu (ok. 0,28 cm długości).
Czy wiesz że... Witamina D wpływa na rozwój układu kostnego dlatego ma także wpływ na rozwój słuchu, gdyż decyduje o prawidłowym stanie kosteczek ucha wewnętrznego.
Czy wiesz że... Do aparatu słuchowego człowieka bez przerwy dociera ogromna liczba dźwięków: w ciągu 1 sekundy organizm przyjmuje prawie 120 megabajtów informacji.
Czy wiesz że... Oprócz zdolności rozpoznawania wysokości, natężenia, barwy i czasu trwania dźwięku narząd słuchu człowieka posiada zdolności określania kierunku, z którego pochodzi dźwięk.
Czy wiesz że... Nasze ucho jest zdolne do odróżnienia około 1500 oddzielnych tonów.
Czy wiesz że... Ośrodki słuchowe przetwarzające mowę znajdują się w lewej części kory słuchowej mózgu. Z kolei podczas słuchania muzyki aktywna jest prawa strona kory słuchowej.
Czy wiesz że... Dźwięki, które słyszymy mogą być dla nas przyjemne lub przykre. Różne osoby różnie reagują na ten sam dźwięk. Zależy to od budowy naszych małżowin usznych oraz wieku.
Czy wiesz że... W krajach o najwyższych i średnich dochodach co druga osoba słucha zbyt głośnej muzyki przez słuchawki. Skutkiem tego jest coraz częściej występująca utrata słuchu wśród ludzi młodych.
Czy wiesz że... Narażenie nawet przez krótkie okresy czasu na poziomy ciśnień akustycznych przekraczające 140 dB, pociąga za sobą ryzyko morfologicznego uszkodzenia ucha, zazwyczaj w postaci pęknięcia błony bębenkowej.
Czy wiesz że... O słuchu absolutnym mówimy, gdy człowiek potrafi szybko i bezbłędnie kojarzyć wysokość dźwięku z jego muzyczną nazwą, bez posługiwania się dźwiękiem wzorcowym.
Czy wiesz że... Bogate doświadczenia muzyczne z młodości sprzyjają rozwojowi słuchu absolutnego. W badaniach ankietowych okazało się, że w grupie ponad tysiąca muzyków niemal wszyscy, którzy rozpoczęli naukę muzyki przed szóstym rokiem życia, mieli słuch absolutny, lecz nie posiadał go prawie nikt z tych, którzy rozpoczęli ją po jedenastym roku życia.
Czy wiesz że... W krajach Dalekiego Wschodu słuch absolutny występuje znacznie częściej niż w obszarze kultury europejskiej (ma go ponad połowa studentów chińskich uczelni muzycznych w porównaniu z ok. 10 procentami studentów amerykańskich).
Czy wiesz że... Pierwszym aparatem słuchowym, używanym jako wzmocnienie dźwięków była tuba lub tzw „wąż słuchowy” . Tuby najczęściej wykonane były z drewna, stali lub kości (poroża) jeleni
Czy wiesz że... Nazbyt silne dźwięki mogą być groźne dla słuchu płodu. Istnieją dowody na to, że wśród dzieci narażonych w łonie matki na wysoki poziom hałasu współczynnik trwałej utraty słuchu jest wyższy od normalnego.
Czy wiesz że... Już dwudziestotrzytygodniowe płody reagują na bodźce dźwiękowe. Ograniczony jest jednak zakres częstotliwości, na które reaguje dziecko; tylko tony od średnich do niskich wywołują jakieś reakcje.
Czy wiesz że... W starożytnych Chinach hałas traktowano jako surową karę dla przestępców. Zarządzenie ministra policji Ming Ti z 211 r.p.n.e. głosiło, iż obraza najwyższego będzie karana nieprzerwanym słuchaniem piszczałek, bicia bębnów i krzyków do czasu, aż skazany padnie martwy, „bowiem jest to najbardziej męcząca śmierć, jaką ponieść może człowiek”.
Czy wiesz że... Posiadacze pełnego autentycznego słuchu absolutnego rozpoznają nazwy dźwięków w sposób spontaniczny i z łatwością, ponieważ wszystkie dźwięki są dla nich jakościowo zróżnicowane, podobnie jak kolory w widzeniu barwnym.
Czy wiesz że... Aż 1,1 mld nastolatków oraz ludzi młodych ryzykuje utratę słuchu zarówno z powodu zbyt częstego słuchania głośnej muzyki, jak i narażenia na tzw. smog akustyczny, czyli na otaczające nas wszędzie dźwięki, będące ogromnym obciążeniem dla słuchu i całego organizmu.
Czy wiesz że... Prawie co druga osoba w wieku 12-35 lat może uszkodzić słuch, gdyż zbyt często używa słuchawek połączonych z przenośnymi urządzeniami. Do uszkodzenia słuchu może dojść już po 4 minutach słuchania głośnej muzyki przez odtwarzacz muzyki, gdy nastawiony jest on na maksymalną głośność generując dźwięki o natężeniu ok. 105 dB.
Czy wiesz że... Hałas w środowisku pracy jest jednym z najczęściej występujących czynników szkodliwych i uciążliwych. Zgodnie z danymi Instytutu Medycyny Pracy corocznie odnotowywanych jest ponad 140 nowych przypadków zawodowego uszkodzenia słuchu.
Czy wiesz że... Nie wszystkie stworzenia słyszą za pomocą uszu. Macki, rożki i czułki znajdujące się w okolicach aparatów gębowych owadów, skorupiaków i ślimaków najczęściej spełniają funkcję narządów słuchu.
Czy wiesz że... Rekordzista w kategorii „najlepszy słuch” należy do rzędu motyli. To barciak większy wyczuwający ultradźwięki o częstotliwości 300 kHz. Dzięki odbieraniu wysokich dźwięków motyle komunikują się między sobą, pozostając niesłyszalnymi dla nietoperzy.
Czy wiesz że... Czułość słuchu nie idzie w parze z wielkością uszu – największe uszy w stosunku do reszty ciała ma fenek, zwany też lisem pustynnym, ale służą mu głównie do chłodzenia organizmu.
Czy wiesz że... Węże nie mają uszu, ale nie znaczy to, że są całkiem głuche. Szczątkowy aparat słuchowy znajduje się w ich kości szczękowej. Umożliwia im on słyszenie dźwięków o niskiej częstotliwości. Węże nie mogą jednak korzystać z dźwięku do komunikowania się ze sobą.
Polecany produkt
FONIX BÓL USZU
Dla dzieci
powyżej 3 roku życia
i dla dorosłych.