Skąd się bierze nadmierna ilość woskowiny? Skąd wiadomo, jaka jest prawidłowa jej ilość?

Woskowina jest naturalną substancją znajdującą się w uchu zewnętrznym. Wypełnia przewód słuchowy zewnętrzny i poprzez swoje funkcje ochronne – nawilżającą i oczyszczającą – pośrednio umożliwia narządom ucha środkowego odbieranie dźwięków wysokiej jakości. W zdrowym uchu dzięki mechanizmowi migracji nabłonka i ruchom żuchwy nieustannie następuje przemieszczanie woskowiny od błony bębenkowej na zewnątrz przewodu słuchowego zewnętrznego. Prawidłowa ilość woskowiny to taka, przy której migracja nie jest zaburzona i ucho może samoistnie się oczyszczać. Warto pamiętać o różnicach anatomicznych dotyczących przebiegu (zbliżony do litery „S”) i szerokości przewodu słuchowego zewnętrznego. Im węższy przewód słuchowy zewnętrzny i bardziej kręty jego przebieg, tym częściej zalega woskowina.

Ponadto wraz z wiekiem zmniejsza się ilość gruczołów apokrynowych i łojowych w przewodzie słuchowym zewnętrznym, zatem u osób starszych woskowina może być bardziej sucha i mniej kleista niż u dzieci i mieć większą tendencję do tworzenia czopów woskowinowych.

Chciałabym także przestrzec przed nadużywaniem patyczków kosmetycznych i wacików do czyszczenia przewodu słuchowego zewnętrznego. Miękki fragment patyczka może pozostać w jego świetle i działać drażniąco, sprzyjając nadprodukcji i osadzaniu się na nim woskowiny. Ponadto zamiast wyjąć, możemy popchnąć woskowinę w głąb przewodu słuchowego zewnętrznego, co może skutkować zatkaniem ucha, a w skrajnych przypadkach koniecznością oczyszczenia całego ucha przez specjalistę.

Nadmiar woskowiny może wystąpić u pacjentów z aparatami słuchowymi. Woskowina osadza się na aparacie, ale również upośledzona jest jej migracja przez zwężenie drogi odpływu. Osoby korzystające z aparatów słuchowych powinny więc pamiętać o częstym czyszczeniu aparatów lub też stosować płyny/spraye do czyszczenia uszu.

Należy również wspomnieć o pacjentach z chorobami skóry, np. atopowym zapaleniem skóry. Mechanizm oczyszczania przewodu słuchowego zewnętrznego u nich może być także upośledzony, w związku z czym dojdzie do nagromadzenia naskórka, co spowoduje zaczopowanie drogi odpływu. Na rynku dostępne są naturalne produkty do higieny uszu w postaci sprayów, które w wygodny sposób pomagają codziennie pielęgnować nawet najbardziej wymagające uszy. Nadmiar woskowiny spotykany u pacjentów z zapaleniem ucha zewnętrznego (podrażnienie przewodu słuchowego zewnętrznego, niewielki wyciek z ucha, ból ucha nasilający się podczas ruchów żuchwy, niedosłuch) to przejściowy problem z samoistnym oczyszczaniem ucha zewnętrznego.