Woskowina gromadząca się w uszach jest fizjologiczną wydzieliną produkowaną przez gruczoły apokrynowe i łojowe znajdujące się w uchu. Ma ona za zadanie chronić przewód słuchowy zewnętrzny przed infekcjami i działaniem wody oraz natłuszczać jego skórę. Z tego powodu nie należy usuwać woskowiny za wszelką cenę.
Przy czyszczeniu uszu u niemowlaka nie należy zapominać o roli woskowiny w kanale słuchowym zewnętrznym. Jest ona potrzebna, bowiem pełni funkcję ochronną, i dopiero jej nadmiar może stanowić przyczynę problemów, takich jak niedosłuch lub stan zapalny ucha. Aby im zapobiec, należy dbać o prawidłową higienę uszu. Polega ona na usunięciu nadmiaru gromadzącej się woskowiny i wzmocnieniu naturalnych mechanizmów samooczyszczania się uszu. Jak osiągnąć taki efekt? Najlepszym sposobem jest używanie preparatów na bazie naturalnych olejków mineralnych, które powodują rozpuszczanie się woskowiny, dzięki czemu naturalne mechanizmy samooczyszczania się ucha mają ułatwione zadanie. Użycie takich preparatów dodatkowo zabezpiecza ucho: na powierzchni skóry kanału słuchowego tworzy się tłusta warstwa, a często także zmienia się pH przewodu słuchowego, to z kolei powoduje, że jego środowisko jest mniej przyjazne dla bakterii. Pod żadnym pozorem nie powinniśmy samemu stosować żadnych metod polegających na wyciąganiu woskowiny przyrządami, które wkładamy do ucha, ponieważ możemy uszkodzić kanał słuchowy i błonę bębenkową. Metody te można stosować tylko pod kontrolą wzroku i są one zarezerwowane wyłącznie dla lekarzy.
Czym zatem czyścić uszy niemowlaka? Jak już wcześniej wspomniano, najlepszymi preparatami do higieny uszu są te na bazie naturalnych olejków mineralnych (np. Fonix higiena uszu, produkt, który można stosować powyżej 3 miesiąca życia dziecka). Mają one właściwości rozpuszczające woskowinę.
Nie należy natomiast stosować wody, ponieważ woskowina się w niej nie rozpuszcza, lecz ją wchłania i pod jej wpływem pęcznieje, co nierzadko prowadzi do zatkania ucha, a nawet jego stanów zapalnych. Innymi preparatami, których można użyć do czyszczenia uszu, są te oparte na działaniu wody utlenionej lub aktywnego tlenu.
Jak czyścić uszy niemowlakowi? – to pytanie zadaje sobie wielu rodziców. Jeśli stosowany jest preparat do higieny uszu, należy pamiętać, że jednokrotne jego użycie może nie być wystarczające. Taki preparat trzeba stosować przez kilka dni przynajmniej dwa razy dziennie. Powinno to wystarczyć do wspomożenia naturalnego mechanizmu samooczyszczania uszu. Podany preparat zmiękcza woskowinę i powoduje jej oddzielenie się od ściany kanału słuchowego zewnętrznego. Przy dalszym stosowaniu środka część woskowiny, która już rozmiękła, jest usuwana z przewodu słuchowego. Żeby jednak takie postępowanie przyniosło oczekiwany efekt w przypadku czyszczenia uszu niemowlakowi, powinien on leżeć, jeśli to możliwe, około 10 minut na boku przeciwnym do czyszczonego ucha. W ten sposób preparat będzie mieć przynajmniej trochę czasu, w którym kontaktuje się z woskowiną. Później pozycja niemowlaka może być dowolna. Preparat powinien swobodnie wypływać z ucha, nie należy go na siłę usuwać. Taki sposób podawania dotyczy preparatów w postaci kropli na bazie gliceryny lub oleju parafinowego.
W przypadku nowoczesnych preparatów w postaci sprayu zawierających mieszaninę olejów mineralnych i składników aktywnie rozpuszczających woskowinę (np. OlivaxolTM w preparacie Fonix higiena uszu) efekt działania będzie niezależny od pozycji ciała dziecka. Wynika to z bardzo szybkiej penetracji składników preparatu do wnętrza woskowiny. Dodatkowo, stosowanie sprayu umożliwia precyzyjne podanie dawki, dokładnie takiej, jaka jest potrzebna dla uzyskania efektu cerumenolitycznego, bez namiaru preparatu, który następnie wylewa się z ucha.
Samodzielnie w domu możemy czyścić uszy niemowlaka tak, jak wspomniano powyżej. Są to metody, które nie zaszkodzą dziecku. Powinniśmy natomiast zapomnieć o wszelkiego rodzaju patyczkach kosmetycznych, nie wiedząc czemu, traktowanych jako patyczki do uszu, nie wspominając już o ołówkach czy spinaczach. Nie są one bezpieczne w użyciu, ponieważ mogą uszkodzić skórę przewodu słuchowego zewnętrznego. W ten sposób zamiast oczyścić uszy niemowlaka, spowodujemy u niego niepotrzebny ból. Co więcej, takie uszkodzenie może prowadzić do ostrego zapalenia ucha zewnętrznego. Innym zagrożeniem, które stwarza użycie takich narzędzi, jest uszkodzenie błony bębenkowej. Oczywiście w większości przypadków wygoi się ona samoistnie, ale zanim to nastąpi, może być przyczyną niepotrzebnych problemów. Jeżeli jednak nie dojdzie do jej samoistnego wygojenia, może być nawet konieczna operacja ucha. Rodzice często nie są świadomi, że czyszcząc niemowlętom uszy takimi przyrządami, tak naprawdę woskowinę upychają w kanale słuchowym, a nie z niego usuwają, to zaś może być przyczyną niedosłuchu.
Obecnie mamy wiele środków, które służą do czyszczenia uszu niemowlaka, są bezpieczne w użyciu i zamiast upychać woskowinę w kanale słuchowym, wspomagają samooczyszczanie się ucha. Zdecydowanie jest lepiej zapobiegać, niż leczyć, w związku z tym regularne stosowanie tłustych środków na bazie olejków mineralnych będzie optymalną metodą czyszczenia uszu niemowlaka.
Powiązane artykuły:
Jak usunąć woskowinę z ucha? O tym musisz pamiętać >>
Jak dbać o codzienną higienę uszu u dzieci? >>
Hałas i niedosłuch u dzieci i dorosłych - co warto wiedzieć >>
Dla niemowląt powyżej
3 miesiąca życia,
dzieci i dorosłych.