Czy stopery do uszu są zdrowe?

Stopery do uszu, inaczej nazywane zatyczkami, to doskonały sposób na wygłuszenie dźwięków z zewnątrz, a tym samym ochronę słuchu i pomoc w spokojnym śnie. Czy ich stosowanie jest jednak bezpieczne dla naszego zdrowia?

Po co nam stopery do uszu?

Rzeczywistość dookoła nas jest coraz bardziej przytłaczająca ze względu na hałas. Pędzące samochody, syreny policyjne, strażackie i karetek pogotowia, odgłosy lecącego samolotu, klaksony, szczekanie psa, głośna muzyka – to wszystko składa się na nasze codzienne życie. Tak bardzo przywykliśmy do tych dźwięków, że zupełnie nie zdajemy sobie sprawy z tego, że są dla nas po prostu szkodliwe. Czy ktokolwiek zastanawiał się dlaczego czuje się zmęczony po kilkugodzinnym pobycie w centrum miasta? Otóż ruch uliczny generuje natężenie dźwięku na poziomie 70-80 dB, a taka wartość wpływa na zmęczenie układu nerwowego człowieka i utrudnia wypoczynek. Przebywanie w tego typu hałasie całymi dniami, przez wiele lat, spowoduje stopniową utratę słuchu¹. Za przyczynę niedosłuchu u seniorów zwykle uważamy po prostu wiek, a to tak naprawdę tylko jeden z czynników ryzyka tego problemu. Kluczowa jest tutaj higiena słuchu przez kilkadziesiąt wcześniejszych lat życia. Zatem dbajmy o siebie już od dzisiaj, aby w przyszłości móc sprawnie porozumieć się z bliskimi. Co w związku z tym powinniśmy zrobić? Odpowiedź jest oczywista – unikać hałasu. W rzeczywistości trudno byłoby nam wyjechać z miasta albo zmienić miejsce pracy tylko dlatego że są zbyt głośne. Czasami jednak warto sięgnąć po stopery, czyli specjalistycznie wyprofilowane zatyczki do uszu, które pomagają ograniczyć dobiegające do nas dźwięki. Powinniśmy z nich korzystać, kiedy wybieramy się choćby na chwilę w bardzo głośne miejsce, długotrwale przebywamy w miejscach o średnim, a jednak szkodliwym natężeniu dźwięku albo gdy nie możemy zasnąć z powodu hałasu. Udowodniono, że dźwięki o natężeniu większym niż 30 dB (np. lodówka, winda, rozmowa) istotnie zaburzają spokojny sen¹.

Stopery do uszu – czy są szkodliwe?

Zatyczki do uszu to wyjątkowo skuteczny wynalazek. Stosowane zgodnie z zaleceniami producentów i lekarzy redukują natężenie dźwięku o 5 do 45dB² (w zależności od rodzaju), a tym samym istotnie zmniejszają ryzyko uszkodzenia słuchu oraz poprawiają komfort życia, ułatwiając spokojny wypoczynek i sen. Czy zatyczki do uszu są szkodliwe? Zazwyczaj nie. Aby były skuteczne, a przede wszystkim bezpieczne muszą być odpowiednio dobrane do naszego ucha. Zbyt duże mogą powodować otarcia i odleżyny w przewodzie słuchowym zewnętrznym, a także ból ucha i głowy. Z kolei zbyt małe nie będą spełniały swojej funkcji. Osoby mające alergie, powinny uważnie dobierać materiał, z jakiego tworzone są zatyczki. Aktualnie na rynku dostępne mamy modele silikonowe, gumowe, piankowe, woskowe oraz wykonane z elastomerów termoplastycznych TPE (kauczuku termoplastycznego). Sugeruje się, aby alergicy rozpoczynali testowanie stoperów od tych silikonowych. Kolejnym ważnym elementem prawidłowego użytkowania zatyczek jest czas ich noszenia. Aktualnie nie ma jednoznacznych wytycznych, mówiących, ilu godzin dziennie nie powinniśmy przekraczać. Pamiętajmy jednak, aby nie były to całe dni i noce. Dajmy naszemu uchu czas na swobodną wentylację i naturalne usuwanie woskowiny. Jeśli zablokujemy te fizjologiczne mechanizmy obronne, przyczynimy się do rozwoju stanu zapalnego w uchu, a to również zwiększa ryzyko upośledzenia słuchu.

Higiena uszu a stopery

Stopery, mimo swojej skuteczności, ciągle pozostają ciałem obcym, umieszczanym przez nas świadomie w uchu. Z tego względu pobudzają produkcję woskowiny, której zadaniem jest usunięcie wszelkich zanieczyszczeń, zalegających w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Nadprodukcja woszczyny i mechaniczne wciskanie zatyczek do ucha, sprzyjające jej upychaniu, stwarzają ryzyko powstania czopu woskowinowego. Dlatego pamiętajmy o regularnej higienie uszu, która powinna wyglądać tak samo, niezależnie od tego, czy stosujemy stopery czy nie. Każdorazowo podczas kąpieli sięgajmy małym palcem, zamoczonym w wodzie, do ucha i starajmy się wygarnąć z niego wszelkie nieczystości. Jeśli zaobserwujemy nagromadzoną woskowinę, zaaplikujmy sprawdzone krople, ułatwiające jej usuwanie – np. na bazie naturalnych olejków. Dla własnego bezpieczeństwa nie sięgajmy po popularne patyczki higieniczne, które mogą przesuwać woskowinę w głąb ucha, uszkadzać ściany przewodu słuchowego, a nawet doprowadzić do przebicia błony bębenkowej. Nie zapominajmy także o higienie stoperów. Jeśli są jednorazowe, to zakładajmy je tak, jak zaleca producent, czyli właśnie jeden raz. Gdy często sięgamy po zatyczki, ekonomiczniej jest wybrać te wielokrotnego użytku. Wtedy jednak musimy mieć na uwadze, że należy je przechowywać w przeznaczonym do tego etui. Po każdym użyciu należy myć takie zatyczki za pomocą wody z mydłem lub specjalnych preparatów. Co ważne - absolutnie nie zakładajmy mokrych stoperów do uszu. Niemal na pewno doprowadzi to do maceracji skóry przewodu słuchowego, a to znacząco ułatwi namnażanie się drobnoustrojów w tym miejscu.

Powiązane artykuły:

Jaki poziom hałasu jest szkodliwy? >>
Czy zimą i latem należy inaczej dbać o uszy? >>
Jakie słuchawki wybrać - zadbaj o swoje uszy >>

Bibliografia:

https://www.who.int/docstore/peh/noise/Comnoise-4.pdf
https://www.who.int/pbd/deafness/activities/MLS_Brochure_English_lowres_for_web.pdf

Czy wiesz że... Ucho rejestruje fale dźwiękowe o częstotliwości od 20 herców do 20 tysięcy herców.

Czy wiesz że... Twój słuch zależny jest od mikroskopijnych włosków znajdujących się głęboko w uchu. Zmniejszanie się ich liczby wiąże się z pogorszeniem słuchu

Czy wiesz że... Infekcje ucha występują częściej u dzieci z uwagi na rozwój ich systemów immunologicznych oraz różnice w budowie trąbek Eustachiusza względem osób dorosłych

Czy wiesz że... Narząd słuchowy człowieka określany jest jako drugi pod względem złożoności po oku.

Czy wiesz że... Strzemiączko to najmniejsza kość w naszym ciele. Znajduje się w uchu środkowym i jest wielkości połowy ziarnka ryżu (ok. 0,28 cm długości).

Czy wiesz że... Witamina D wpływa na rozwój układu kostnego dlatego ma także wpływ na rozwój słuchu, gdyż decyduje o prawidłowym stanie kosteczek ucha wewnętrznego.

Czy wiesz że... Do aparatu słuchowego człowieka bez przerwy dociera ogromna liczba dźwięków: w ciągu 1 sekundy organizm przyjmuje prawie 120 megabajtów informacji.

Czy wiesz że... Oprócz zdolności rozpoznawania wysokości, natężenia, barwy i czasu trwania dźwięku narząd słuchu człowieka posiada zdolności określania kierunku, z którego pochodzi dźwięk.

Czy wiesz że... Nasze ucho jest zdolne do odróżnienia około 1500 oddzielnych tonów.

Czy wiesz że... Ośrodki słuchowe przetwarzające mowę znajdują się w lewej części kory słuchowej mózgu. Z kolei podczas słuchania muzyki aktywna jest prawa strona kory słuchowej.

Czy wiesz że... Dźwięki, które słyszymy mogą być dla nas przyjemne lub przykre. Różne osoby różnie reagują na ten sam dźwięk. Zależy to od budowy naszych małżowin usznych oraz wieku.

Czy wiesz że... W krajach o najwyższych i średnich dochodach co druga osoba słucha zbyt głośnej muzyki przez słuchawki. Skutkiem tego jest coraz częściej występująca utrata słuchu wśród ludzi młodych.

Czy wiesz że... Narażenie nawet przez krótkie okresy czasu na poziomy ciśnień akustycznych przekraczające 140 dB, pociąga za sobą ryzyko morfologicznego uszkodzenia ucha, zazwyczaj w postaci pęknięcia błony bębenkowej.

Czy wiesz że... O słuchu absolutnym mówimy, gdy człowiek potrafi szybko i bezbłędnie kojarzyć wysokość dźwięku z jego muzyczną nazwą, bez posługiwania się dźwiękiem wzorcowym.

Czy wiesz że... Bogate doświadczenia muzyczne z młodości sprzyjają rozwojowi słuchu absolutnego. W badaniach ankietowych okazało się, że w grupie ponad tysiąca muzyków niemal wszyscy, którzy rozpoczęli naukę muzyki przed szóstym rokiem życia, mieli słuch absolutny, lecz nie posiadał go prawie nikt z tych, którzy rozpoczęli ją po jedenastym roku życia.

Czy wiesz że... W krajach Dalekiego Wschodu słuch absolutny występuje znacznie częściej niż w obszarze kultury europejskiej (ma go ponad połowa studentów chińskich uczelni muzycznych w porównaniu z ok. 10 procentami studentów amerykańskich).

Czy wiesz że... Pierwszym aparatem słuchowym, używanym jako wzmocnienie dźwięków była tuba lub tzw „wąż słuchowy” . Tuby najczęściej wykonane były z drewna, stali lub kości (poroża) jeleni

Czy wiesz że... Nazbyt silne dźwięki mogą być groźne dla słuchu płodu. Istnieją dowody na to, że wśród dzieci narażonych w łonie matki na wysoki poziom hałasu współczynnik trwałej utraty słuchu jest wyższy od normalnego.

Czy wiesz że... Już dwudziestotrzytygodniowe płody reagują na bodźce dźwiękowe. Ograniczony jest jednak zakres częstotliwości, na które reaguje dziecko; tylko tony od średnich do niskich wywołują jakieś reakcje.

Czy wiesz że... W starożytnych Chinach hałas traktowano jako surową karę dla przestępców. Zarządzenie ministra policji Ming Ti z 211 r.p.n.e. głosiło, iż obraza najwyższego będzie karana nieprzerwanym słuchaniem piszczałek, bicia bębnów i krzyków do czasu, aż skazany padnie martwy, „bowiem jest to najbardziej męcząca śmierć, jaką ponieść może człowiek”.

Czy wiesz że... Posiadacze pełnego autentycznego słuchu absolutnego rozpoznają nazwy dźwięków w sposób spontaniczny i z łatwością, ponieważ wszystkie dźwięki są dla nich jakościowo zróżnicowane, podobnie jak kolory w widzeniu barwnym.

Czy wiesz że... Aż 1,1 mld nastolatków oraz ludzi młodych ryzykuje utratę słuchu zarówno z powodu zbyt częstego słuchania głośnej muzyki, jak i narażenia na tzw. smog akustyczny, czyli na otaczające nas wszędzie dźwięki, będące ogromnym obciążeniem dla słuchu i całego organizmu.

Czy wiesz że... Prawie co druga osoba w wieku 12-35 lat może uszkodzić słuch, gdyż zbyt często używa słuchawek połączonych z przenośnymi urządzeniami. Do uszkodzenia słuchu może dojść już po 4 minutach słuchania głośnej muzyki przez odtwarzacz muzyki, gdy nastawiony jest on na maksymalną głośność generując dźwięki o natężeniu ok. 105 dB.

Czy wiesz że... Hałas w środowisku pracy jest jednym z najczęściej występujących czynników szkodliwych i uciążliwych. Zgodnie z danymi Instytutu Medycyny Pracy corocznie odnotowywanych jest ponad 140 nowych przypadków zawodowego uszkodzenia słuchu.

Czy wiesz że... Nie wszystkie stworzenia słyszą za pomocą uszu. Macki, rożki i czułki znajdujące się w okolicach aparatów gębowych owadów, skorupiaków i ślimaków najczęściej spełniają funkcję narządów słuchu.

Czy wiesz że... Rekordzista w kategorii „najlepszy słuch” należy do rzędu motyli. To barciak większy wyczuwający ultradźwięki o częstotliwości 300 kHz. Dzięki odbieraniu wysokich dźwięków motyle komunikują się między sobą, pozostając niesłyszalnymi dla nietoperzy.

Czy wiesz że... Czułość słuchu nie idzie w parze z wielkością uszu – największe uszy w stosunku do reszty ciała ma fenek, zwany też lisem pustynnym, ale służą mu głównie do chłodzenia organizmu.

Czy wiesz że... Węże nie mają uszu, ale nie znaczy to, że są całkiem głuche. Szczątkowy aparat słuchowy znajduje się w ich kości szczękowej. Umożliwia im on słyszenie dźwięków o niskiej częstotliwości. Węże nie mogą jednak korzystać z dźwięku do komunikowania się ze sobą.