Przewianie, dotykające nas typowo w sezonie jesienno-zimowym, może być przyczyną wielu nieprzyjemnych dolegliwości. Często przyczynia się do rozwoju przeziębienia, ale może także prowadzić do rozwoju zlokalizowanych stanów zapalnych np. oczu lub uszu. Zapalenie ucha to przypadłość występująca zarówno u dorosłych jak i u dzieci, jednak ze względu na odrębności anatomiczne w budowie tego narządu zdecydowanie częściej zdarza się u tych drugich.
Czy w ogóle istnieje takie zjawisko jak przewianie? Jak chronić uszy przed wystąpieniem infekcji? Jak leczyć przewiane ucho?
Podpowiadamy.
Przewiane ucho – czy to rzeczywista dolegliwość
Większość z nas pamięta z dzieciństwa jak rodzice i dziadkowie pilnowali, abyśmy zakładali czapkę w wietrzne lub chłodne dni i unikali przegrzania na krótko przed wyjściem z domu . Przypominali nam także o dokładnym wysuszeniu włosów przed spacerem czy pójściem do szkoły.
Czy ich troska o ochronę przed zimnym wiatrem i gwałtownym oziębieniem ciała miała medyczne podstawy? Okazuje się, że tak. Przewianie uszu to zwyczajowe określenie dolegliwości kojarzonych głównie z negatywnym wpływem wiatru i niskich temperatur na narząd słuchu. W terminologii medycznej takie sformułowanie nie istnieje, natomiast niekorzystne działanie niskich oraz zmiennych temperatur jest znane od dawna.
Uszy nie posiadają tkanki tłuszczowej chroniącej je przed szybką utratą ciepła, dlatego nerwy biegnące bezpośrednio pod skórą w przewodnie słuchowym mogą reagować silnym impulsem bólowym na zmiany temperatury. Szybkie schłodzenie głowy może dodatkowo powodować silne skurcze mięśni w okolicy szyi nasilające ból ucha i prowadzące do uczucia szumu w uszach.
Co więcej, zimne powietrze powoduje skurcz obwodowych naczyń krwionośnych, przez co krąży w nich mniej krwi wraz z komórkami odpowiedzialnymi za obronę organizmu przed drobnoustrojami.
Przewianie uszu może zatem przyczynić się do rozwoju zapalenia ucha, ponieważ obniża sprawność mechanizmów odpornościowych i niejako „wystawia uszy” na działanie wirusów i bakterii.
Objawy spowodowane przewianiem ucha są zwykle krótkotrwałe. Typowo odczuwamy ból małżowiny usznej, widzimy jej zaczerwienienie i ucieplenie. Jak wcześniej wspomniano mogą wystąpić pojedyncze przeszywające impulsy bólowe odczuwane wewnątrz ucha lub krótkotrwały szum uszny. Dolegliwości szybko ustępują po ogrzaniu się w ciepłym pomieszczeniu. Co zatem stosować na przewiane ucho? Tak naprawdę oprócz stopniowego ogrzewania w pokojowej temperaturze nie jest potrzebne żadne specjalne leczenie. Sytuacja wygląda inaczej, gdy dojdzie do rozwoju zapalenia ucha, które najczęściej dotyczy ucha środkowego.
Pojawia się wówczas ostry, kłujący, ból wewnątrz ucha, o nagłym początku, najczęściej wieczorem lub w nocy. Typowo wzrasta temperatura ciała, chociaż nie zawsze obserwujemy gorączkę. Dodatkowo może występować uczucie zatkanych uszu prowadzące do przejściowych zaburzeń słuchu, zaburzenia równowagi. Dzieci często nie mogą spać, są rozdrażnione i próbują włożyć ręce do ucha.
Z racji tego, że przewianie najczęściej dotyczy całego organizmu i całościowo osłabia układ odpornościowy, jesteśmy bardziej podatni na krążące wokół nas wirusy i częściej rozwijamy chorobę przeziębieniową.
Infekcje przewodu słuchowego – jaka jest przyczyna?
Niska temperatura w połączeniu z silnym wiatrem przyspiesza wysychanie śluzówek jamy nosowej, przez co tracą swoje ochronne właściwości, ułatwiając bakteriom oraz wirusom wnikanie do organizmu i wywoływanie infekcji. Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, iż zimno, poprzez powodowanie skurczu naczyń, upośledza dopływ krwi, a wraz z nią komórek układu odpornościowego, co dodatkowo osłabia zdolności organizmu do walki w drobnoustrojami. W ten sposób rozwija się wirusowa infekcja górnych dróg oddechowych, czyli tzw. przeziębienie. Zatkane wydzieliną (katarem) przewody nosowe uniemożliwiają swobodną wentylację trąbek słuchowych łączących ucho środkowe z jamą nosową. W niewentylowanym uchu tworzą się idealne warunki do rozwoju wirusów (RSV, wirus grypy, wirusy para grypy, adenowirusy) oraz bakterii (S.pneumoniae, H.influenzae lub M.catarrhalis), co wywołuje ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ). Taki stan wymaga konsultacji lekarskiej.
Jeśli dojdzie do infekcji w obrębie ucha zewnętrznego, można w początkowej fazie wykorzystać spraye przeznaczone do łagodzenia bólu ucha. Jednak jeżeli objawy nie ustępują, należy udać się do lekarza.
Innym czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwinięcia zapalenia ucha jest nagromadzenie w nim nadmiernej ilości woskowiny. Sprzyja temu obecność ciał obcych w przewodzie słuchowym zewnętrznym takich jak np. słuchawki dokanałowe do słuchania muzyki lub drażnienie przewodu słuchowego patyczkiem higienicznym. Ich obecność stymuluje gruczoły woskowinowe do większej aktywności, co prowadzi do nadprodukcji woszczyny. W warunkach fizjologicznych zadaniem woskowiny jest wyłapywanie zanieczyszczeń dostających się do ucha, nawilżanie skóry przewodu oraz ochrona przed napływem wody. Dzięki swojemu składowi chemicznemu zapobiega ona także wzrostowi drobnoustrojów chroniąc ucho przed infekcjami. Zbyt duża jej ilość może jednak zablokować cyrkulację powietrza w przewodzie słuchowym, co sprzyja namnażaniu się bakterii i wirusów. Czop woskowinowy stwarza także ryzyko rozwinięcia nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak ból ucha, szum uszny czy zawroty głowy.
Infekcje uszu – w jaki sposób im przeciwdziałać?
Podstawową zasadą zapobiegania rozwojowi infekcji uszu jest ich właściwa higiena. Aby usunąć nadmiar zalegającej woskowiny warto sięgnąć po preparaty zawierające mieszaninę naturalnych olejów, które nawilżają ją i zmiękczają, co usprawnia mechanizm naturalnego oczyszczania przewodu słuchowego.
Należy również pamiętać o dostosowaniu ubioru do warunków atmosferycznych, aby zapobiegać zarówno wychłodzeniu jak i przegrzaniu organizmu.
W zwalczeniu symptomów zapalenia ucha zwykle pomocne są leki działające przeciwbólowo i przeciwgorączkowo – np. paracetamol , ibuprofen. Jeśli mimo ich stosowania przez 24-72h dolegliwości utrzymują się lub nawet pogarszają koniecznie należy zgłosić się do lekarza, bo najprawdopodobniej świadczy to o bakteryjnym zakażeniu i konieczne będzie leczenie antybiotykowe. Bez zbędnej zwłoki trzeba skonsultować dzieci do 2r.ż, osoby wysoko gorączkujące (>39°C), wymiotujące lub gdy wystąpi wyciek z ucha i jakiekolwiek inne, niepokojące nas dolegliwości.
Powiązane artykuły:
Jak chronić uszy przed hałasem? >>
Szum w uszach - co może być przyczyną? >>
Kiedy należy się wybrać do lekarza z bólem ucha? >>
Czy wiesz że... Ucho rejestruje fale dźwiękowe o częstotliwości od 20 herców do 20 tysięcy herców.
Czy wiesz że... Twój słuch zależny jest od mikroskopijnych włosków znajdujących się głęboko w uchu. Zmniejszanie się ich liczby wiąże się z pogorszeniem słuchu
Czy wiesz że... Infekcje ucha występują częściej u dzieci z uwagi na rozwój ich systemów immunologicznych oraz różnice w budowie trąbek Eustachiusza względem osób dorosłych
Czy wiesz że... Narząd słuchowy człowieka określany jest jako drugi pod względem złożoności po oku.
Czy wiesz że... Strzemiączko to najmniejsza kość w naszym ciele. Znajduje się w uchu środkowym i jest wielkości połowy ziarnka ryżu (ok. 0,28 cm długości).
Czy wiesz że... Witamina D wpływa na rozwój układu kostnego dlatego ma także wpływ na rozwój słuchu, gdyż decyduje o prawidłowym stanie kosteczek ucha wewnętrznego.
Czy wiesz że... Do aparatu słuchowego człowieka bez przerwy dociera ogromna liczba dźwięków: w ciągu 1 sekundy organizm przyjmuje prawie 120 megabajtów informacji.
Czy wiesz że... Oprócz zdolności rozpoznawania wysokości, natężenia, barwy i czasu trwania dźwięku narząd słuchu człowieka posiada zdolności określania kierunku, z którego pochodzi dźwięk.
Czy wiesz że... Nasze ucho jest zdolne do odróżnienia około 1500 oddzielnych tonów.
Czy wiesz że... Ośrodki słuchowe przetwarzające mowę znajdują się w lewej części kory słuchowej mózgu. Z kolei podczas słuchania muzyki aktywna jest prawa strona kory słuchowej.
Czy wiesz że... Dźwięki, które słyszymy mogą być dla nas przyjemne lub przykre. Różne osoby różnie reagują na ten sam dźwięk. Zależy to od budowy naszych małżowin usznych oraz wieku.
Czy wiesz że... W krajach o najwyższych i średnich dochodach co druga osoba słucha zbyt głośnej muzyki przez słuchawki. Skutkiem tego jest coraz częściej występująca utrata słuchu wśród ludzi młodych.
Czy wiesz że... Narażenie nawet przez krótkie okresy czasu na poziomy ciśnień akustycznych przekraczające 140 dB, pociąga za sobą ryzyko morfologicznego uszkodzenia ucha, zazwyczaj w postaci pęknięcia błony bębenkowej.
Czy wiesz że... O słuchu absolutnym mówimy, gdy człowiek potrafi szybko i bezbłędnie kojarzyć wysokość dźwięku z jego muzyczną nazwą, bez posługiwania się dźwiękiem wzorcowym.
Czy wiesz że... Bogate doświadczenia muzyczne z młodości sprzyjają rozwojowi słuchu absolutnego. W badaniach ankietowych okazało się, że w grupie ponad tysiąca muzyków niemal wszyscy, którzy rozpoczęli naukę muzyki przed szóstym rokiem życia, mieli słuch absolutny, lecz nie posiadał go prawie nikt z tych, którzy rozpoczęli ją po jedenastym roku życia.
Czy wiesz że... W krajach Dalekiego Wschodu słuch absolutny występuje znacznie częściej niż w obszarze kultury europejskiej (ma go ponad połowa studentów chińskich uczelni muzycznych w porównaniu z ok. 10 procentami studentów amerykańskich).
Czy wiesz że... Pierwszym aparatem słuchowym, używanym jako wzmocnienie dźwięków była tuba lub tzw „wąż słuchowy” . Tuby najczęściej wykonane były z drewna, stali lub kości (poroża) jeleni
Czy wiesz że... Nazbyt silne dźwięki mogą być groźne dla słuchu płodu. Istnieją dowody na to, że wśród dzieci narażonych w łonie matki na wysoki poziom hałasu współczynnik trwałej utraty słuchu jest wyższy od normalnego.
Czy wiesz że... Już dwudziestotrzytygodniowe płody reagują na bodźce dźwiękowe. Ograniczony jest jednak zakres częstotliwości, na które reaguje dziecko; tylko tony od średnich do niskich wywołują jakieś reakcje.
Czy wiesz że... W starożytnych Chinach hałas traktowano jako surową karę dla przestępców. Zarządzenie ministra policji Ming Ti z 211 r.p.n.e. głosiło, iż obraza najwyższego będzie karana nieprzerwanym słuchaniem piszczałek, bicia bębnów i krzyków do czasu, aż skazany padnie martwy, „bowiem jest to najbardziej męcząca śmierć, jaką ponieść może człowiek”.
Czy wiesz że... Posiadacze pełnego autentycznego słuchu absolutnego rozpoznają nazwy dźwięków w sposób spontaniczny i z łatwością, ponieważ wszystkie dźwięki są dla nich jakościowo zróżnicowane, podobnie jak kolory w widzeniu barwnym.
Czy wiesz że... Aż 1,1 mld nastolatków oraz ludzi młodych ryzykuje utratę słuchu zarówno z powodu zbyt częstego słuchania głośnej muzyki, jak i narażenia na tzw. smog akustyczny, czyli na otaczające nas wszędzie dźwięki, będące ogromnym obciążeniem dla słuchu i całego organizmu.
Czy wiesz że... Prawie co druga osoba w wieku 12-35 lat może uszkodzić słuch, gdyż zbyt często używa słuchawek połączonych z przenośnymi urządzeniami. Do uszkodzenia słuchu może dojść już po 4 minutach słuchania głośnej muzyki przez odtwarzacz muzyki, gdy nastawiony jest on na maksymalną głośność generując dźwięki o natężeniu ok. 105 dB.
Czy wiesz że... Hałas w środowisku pracy jest jednym z najczęściej występujących czynników szkodliwych i uciążliwych. Zgodnie z danymi Instytutu Medycyny Pracy corocznie odnotowywanych jest ponad 140 nowych przypadków zawodowego uszkodzenia słuchu.
Czy wiesz że... Nie wszystkie stworzenia słyszą za pomocą uszu. Macki, rożki i czułki znajdujące się w okolicach aparatów gębowych owadów, skorupiaków i ślimaków najczęściej spełniają funkcję narządów słuchu.
Czy wiesz że... Rekordzista w kategorii „najlepszy słuch” należy do rzędu motyli. To barciak większy wyczuwający ultradźwięki o częstotliwości 300 kHz. Dzięki odbieraniu wysokich dźwięków motyle komunikują się między sobą, pozostając niesłyszalnymi dla nietoperzy.
Czy wiesz że... Czułość słuchu nie idzie w parze z wielkością uszu – największe uszy w stosunku do reszty ciała ma fenek, zwany też lisem pustynnym, ale służą mu głównie do chłodzenia organizmu.
Czy wiesz że... Węże nie mają uszu, ale nie znaczy to, że są całkiem głuche. Szczątkowy aparat słuchowy znajduje się w ich kości szczękowej. Umożliwia im on słyszenie dźwięków o niskiej częstotliwości. Węże nie mogą jednak korzystać z dźwięku do komunikowania się ze sobą.
Polecany produkt
FONIX BÓL USZU
Dla dzieci
powyżej 3 roku życia
i dla dorosłych.