Czujesz ucisk w uszach? Poznaj przyczyny

Nieprzyjemny ucisk w uszach najczęściej towarzyszy chorobom, takim jak grypa, zapalenie zatok, czy zapalenie ucha. Nie są to jednak jedyne przyczyny tej nieprzyjemnej dolegliwości. Poznaj najczęstsze powody występowania uczucia ciśnienia w uszach.

Jak działa ciśnienie w uszach?

Zanim przejdziemy do tego, co wywołuje ucisk w uchu, wyjaśnimy, jak działa ciśnienie w narządzie słuchu. Stanowi ono równowagę między ciśnieniem powietrza w przewodzie słuchowym zewnętrznym a tym, z którym mamy do czynienia w uchu środkowym. By ucho mogło prawidłowo funkcjonować, ciśnienie po obu stronach błony bębenkowej musi być takie samo.

Za utrzymanie równowagi ciśnienia w uszach odpowiada trąbka Eustachiusza. To cienki, kręty kanał, który łączy ucho środkowe z jamą nosowo-gardłową. W spoczynku jest ona zamknięta, a otwiera się podczas ziewania, kichania lub połykania. Dzięki temu, powietrze z jamy nosowo-gardłowej może się przedostać do ucha środkowego, wyrównując ciśnienie.

W znaczącej części przypadków wyrównanie ciśnienia w uszach następuje samoistnie, podczas wspomnianych powyżej czynności. Gdy jest ono bardzo wysokie lub niskie, należy je wyrównać przy pomocy specjalnych ćwiczeń.

Uczucie ciśnienia w uszach pomogą zniwelować:

• Manewr Valsalvy – najbardziej popularny, polega on na nabraniu powietrza do płuc i zamknięciu ust oraz nosa. Następnie silnie wydychamy powietrze przez zamknięte usta i nos. Dzięki temu, powietrze z płuc przedostaje się do ucha środkowego, wyrównując ciśnienie.
• Manewr Frenzla – polega on na zamknięciu nosa oraz ust i jednoczesnym dmuchaniu powietrza przez nos. Na skutek tego powietrze z nosa przedostaje się do ucha środkowego, a ciśnienie zostaje wyrównane.
• Manewr Toynbee – ten sposób na uczucie rozpierania w uchu polega na zamknięciu nosa oraz ust i jednoczesnym przełykaniu śliny. Powietrze z gardła trafia wówczas do ucha środkowego, skutkiem czego jest wyrównanie ciśnienia.

Ciśnienie w uszach – powody

Najpopularniejsze objawy ciśnienia w uszach to:

• ucisk w uszach,
• uczucie rozpierania w uchu,
• uczucie zatkanego ucha,
• uczucie pełności w uchu,
• uczucie dzwonienia lub szumienia w uszach,
• uczucie bólu w uchu,
• osłabienie słuchu.

Dolegliwość ta może być spowodowana czynnikami, takimi jak:

• Zapalenie zatok – to stan zapalny zatok przynosowych, czyli przestrzeni powietrznych w czaszce. W przebiegu choroby błona śluzowa zatok produkuje więcej śluzu i jest obrzęknięta. Na skutek tego może dojść do zablokowania trąbki Eustachiusza, co uniemożliwi wyrównanie ciśnienia w uchu środkowym. To z kolei może prowadzić do uczucia ciśnienia w uszach.
• Zapalenie ucha środkowego i zewnętrznego – jest to stan zapalny błony bębenkowej oraz ucha środkowego lub zewnętrznego, który może prowadzić do obrzęku błony śluzowej i produkcji większej ilości śluzu. W rezultacie może dojść do zablokowania trąbki Eustachiusza, prowadząc do uczucia ucisku w uszach.
• Gromadzenie się płynów w uchu środkowym – dochodzić może do tego na skutek zapalenia ucha środkowego albo uszkodzenia lub niedrożności trąbki Eustachiusza. Płyn w uchu środkowym może prowadzić do wzrostu ciśnienia w tym obszarze, wywołując uczucie ciśnienia w uszach.
• Gromadzenie się woskowiny – jest ona substancją produkowaną przez gruczoły zlokalizowane w kanale słuchowym zewnętrznym. Woskowina pomaga chronić kanał słuchowy przed bakteriami i zanieczyszczeniami. Nadmierne jej gromadzenie się może blokować przewód słuchowy zewnętrzny, utrudniając wyrównanie ciśnienia w uchu środkowym, skutkując uczuciem ciśnienia w uszach.
• Alergie – mogą one wywoływać stan zapalny błony śluzowej nosa i zatok, który może prowadzić do obrzęku błony śluzowej i produkcji zwiększonej ilości śluzu. W rezultacie prowadzić może to zatkania trąbki słuchowej (Eustachiusza) i do uczucia rozpierania w uszach.
• Podróże lotnicze – w czasie lotu samolotem do czynienia mamy ze zmianami ciśnienia powietrza. Jeżeli trąbka Eustachiusza nie jest w stanie wyrównać ciśnienia w uchu środkowym, konsekwencją tego może być ucisk w uszach.
  
  

Jak pozbyć się uciążliwego ciśnienia w uszach?

W zależności od przyczyny ciśnienia w uszach zastosować można różne sposoby na złagodzenie lub wyeliminowanie tej uciążliwej przypadłości. Do najpopularniejszych metod na uczucie rozpierania w uchu zalicza się:

• Prawidłowa higiena uszu – pomaga ona zapobiegać infekcjom, uszkodzeniom oraz gromadzeniu się woskowiny. Do czyszczenia wnętrza ucha nie powinno się używać patyczków higienicznych. Mogą one bowiem wcisnąć woskowinę głębiej do ucha, utrudniając jej usunięcie i zwiększając ryzyko infekcji. Patyczki do uszu mogą również uszkodzić błonę bębenkową, co może prowadzić do utraty słuchu. Jak zatem należy myć uszy? Zewnętrzną część małżowiny usznej można myć  wykorzystując do tego celu wacik lub ręcznik papierowy, a nawet wspominany patyczek higieniczny  Dla własnego bezpieczeństwa lepiej jednak nie wpychać go głębiej. W przypadku woskowiny zalegającej w przewodzie słuchowym warto użyć kropli ją rozrzedzających i ułatwiających naturalne usuwanie.
• Żucie gumy lub przełykanie śliny – czynności te pomagają wyrównać ciśnienie w uchu środkowym poprzez otwarcie trąbki Eustachiusza.
• Krople do nosa – w szczególności polecane są te o działaniu obkurczającym naczynia krwionośne, które to mogą pomóc w udrożnieniu nosa oraz trąbki Eustachiusza.
• Spraye do uszu – preparaty tego typu zawierają olejki roślinne o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym, antybakteryjnym oraz udrażniającym. Są to między innymi: olej z liści oliwki europejskiej, olej z liści cynamonowca cejlońskiego, wyciąg z koralowca Gorgonia, wyciąg palmy sabałowej, olej sezamowy, olej z mięty zielonej oraz olej z liści curry. Jeśli zatem przyczyną zaburzeń wyrównania ciśnienia po obu stronach błony bębenkowej jest podrażnienie lub tlący się, łagodny stan zapalny przewodu słuchowego zewnętrznego to mogą wspomóc ustępowanie tego stanu.

Jeżeli po zastosowaniu powyższych sposobów uczucie rozpierania w uchu nie ustaje, należy skonsultować się z lekarzem. Zaniepokoić powinny nas również towarzyszące temu dolegliwości, takie jak ból ucha, zaburzenia słuchu, nudności, wymioty, czy gorączka.

Na uczucie ciśnienia w uszach lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwzapalnych, przeciwbólowych lub antybiotyków – w zależności od przyczyny wywołującej tą dolegliwość. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się również mechaniczne usunięcie woskowiny lub przeprowadzenie operacji.

Powiązane artykuły:

Przewianie ucha – prawda czy mit? >>
Swędzenie uszu: skąd się bierze i co może oznaczać? >>
Szum w uszach - co może być przyczyną? >>

Bibliografia:

1. Lek, med. Szołdra-Seiler A., MPM Otolaryngologia, Uczucie zatkanego ucha, [data dostępu: 29.11.2023 r.].
2. Prof. dr hab. med. Jurkiewicz D, dr hab. med. Zielnik-Jurkiewicz B., Medycyna po Dyplomie, Zapalenie ucha środkowego [data dostępu: 29.11.2023 r.].